Леанід Дзмітрыевіч Шчамялёў

Леанід Дзмітрыевіч Шчамялёў (1923–2021) - народны мастак Беларусі (1983), заслужаны дзеяч мастацтваў Беларусі (1973), лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР (1982), лаўрэат прэміі Саюзнай дзяржавы ў галіне літаратуры і мастацтва (2010), вучань выдатнага майстра Віталя Канстанцінавіча Цвіркі. Узнагароджаны ордэнамі «Айчыннай вайны» I і II ступені, медалямі, нагрудным знакам Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь «За ўклад у развіццё культуры Беларусі» (2003). Кавалер Ордэна Францыска Скарыны (2001), Мінчанін года (2003).

Нарадзіўся 5 лютага 1923 года ў Віцебску. У юнацтве, у далёкія 1930-я гады Л.Д. Шчамялёў паспеў паказаць свае першыя малюнкі Юдэлю Пэну, настаўніку Марка Шагала, атрымаць яго адабрэнне на сур’ёзны занятак мастацтвам. Але працягнуць займацца творчасцю перашкодзіла Вялікая Айчынная вайна.

Леанід Шчамялёў быў мабілізаваны ў армію ва ўзросце 18 гадоў. Прайшоў усю вайну ад першага да апошняга дня, удзельнічаў у баях за вызваленне Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. У кастрычніку 1943 года быў цяжка паранены ў баі пад Мазыром.

У 1952 годзе скончыў Мінскае мастацкае вучылішча, у 1959 – Беларускі тэатральна-мастацкі інстытут (цяпер Беларуская дзяржаўная акадэмія мастацтваў). З 1964 года – член Беларускага саюза мастакоў. Працаваў выкладчыкам у Мінскім мастацкім вучылішчы (1959–1966), Рэспубліканскай школе-інтэрнаце па музыцы і выяўленчаму мастацтву ім. І.В. Ахрэмчыка (1968–1974), на архітэктурным факультэце Беларускага палітэхнічнага інстытута (1975–1977, цяпер Беларускі нацыянальны тэхнічны універсітэт). З 2002 па 2005 гг. – старшыня праўлення Беларускага саюза мастакоў.

Леанід Дзмітрыевіч Шчамялёў працаваў ва ўсіх жанрах станковага жывапісу. Партрэты, пейзажы, нацюрморты выходзяць з-пад яго пэндзля ў эмацыйнай і вобразнай манеры. У яго творах пераплятаюцца паэзія і гісторыя, гарадскія вуліцы і сельскія пейзажы, боль вайны і радасць перамогі.

Многае ў яго жыцці і творчасці даволі неадназначна і нават парадаксальна. І гэта дазваляе казаць пра тое, што Л. Шчамялёў – не проста мастак з дасканалымі маляўнічымі прыёмамі, а яшчэ і чалавек з незвычайнай энергетыкай, велізарным жыццялюбствам. Як казаў пра сябе сам Шчамялёў, ён – мастак свайго часу, гісторык, крытык і назіральнік адначасова.